Klik hier om naar een artikel van Opgroeienin046 te gaan boordevol tips over de financiële opvoeding van jonge kinderen.

Memphis Pieters werkt bij Partners in Welzijn en is als MBO coach financiën verbonden aan het Vista college. In dit artikel deelt hij ervaringen en tips.

Waarom is financiële opvoeding zo belangrijk?

“Het is belangrijk dat kinderen en jongeren financiële vaardigheden ontwikkelen. Niet alleen belangrijk als kind of jongere nu op dit moment, maar ook voor de rest van je leven. De keuzes die op jonge leeftijd gemaakt worden kunnen een nasleep hebben als je ouder bent. Wat jij jezelf nu aanleert, leer je moeilijk weer af. Het is niet vanzelfsprekend dat alle jongeren van huis uit verantwoord financieel gedrag aangeleerd krijgen. Niet iedereen weet zelf de weg te vinden of weet waar hij terecht kan voor financiële hulp. Daarom is het zo belangrijk dat ook op school aandacht besteed wordt aan financiële vaardigheden.”

Van doekoe tot digi… wat betekent dat?

“Door de digitalisering zijn er allerlei nieuwe manieren ontstaan die invloed hebben op je financiën. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid tot online winkelen. Maar ook investeren in crypto munten of online gokken. Bijna niemand heeft meer contant geld op zak. Je zakgeld ontvang je digitaal, iedereen heeft een smartphone en er zijn al generaties die niet meer weten hoe het leven er uit zag vóór het internet.
 
Toch blijkt ook dat onder de nieuwe generatie kinderen en jongeren een grote groep eigenlijk helemaal niet zo digitaal vaardig is. Digitaal niet vaardig zijn brengt tegenwoordig obstakels met zich mee. Dit betekent dat je de juiste informatie bijvoorbeeld niet zelfstandig kan vinden. Ook kan het ervoor zorgen dat je misschien zonder het te weten meewerkt aan zaken die niet helemaal pluis zijn.”

Welke vragen stellen jongeren het meest?

“Ik krijg vooral veel vragen over DUO. Veel jongeren op het MBO weten bijvoorbeeld niet dat ze geld kunnen krijgen om te studeren.

Volg je een MBO opleiding op niveau 1 of 2, dan is je basisbeurs, eventuele aanvullende beurs, én je reisproduct, een gift. Je hoeft dit dus niet terug te betalen. Een lening bij DUO dien je wel terug te betalen. Volg je MBO niveau 3 of 4 dan spreken we over een prestatiebeurs. Je krijgt een basisbeurs, eventueel aanvullende beurs en een reisproduct.

Maar deze worden pas een gift als je binnen 10 jaar je diploma haalt. Haal je geen diploma op minstens MBO 3 niveau, dan dien je de prestatiebeurs terug te betalen. En ook hier geldt: een lening dien je te allen tijde terug te betalen.

Het is dus raadzaam om van te voren goed na te denken op welk niveau je wil starten.

Voor het HBO en WO geldt vooralsnog dat je alleen een lening kunt afsluiten. Dit gaat waarschijnlijk veranderen en wordt mogelijk ook een prestatiebeurs vanaf schooljaar 2023-2024.”

Jongeren en schulden

“Jongeren maken tegenwoordig al vroeg schulden. Het systeem van DUO zorgt ervoor dat er mogelijk al leningen ontstaan op jonge leeftijd, die van invloed zijn op je latere leven. Op het kopen van een woning bijvoorbeeld. Maar ook op je maandelijkse bestedingsruimte vanwege een aflossing.

De noodzaak tot lenen was voor veel jongeren groter vanwege Covid, omdat een baantje in de horeca simpelweg niet mogelijk was. Je ziet nu onder studenten de schulden het meest zijn toegenomen. Het was voor sommige jongeren soms kiezen tussen eten kopen of de zorgverzekering betalen. Dan is de keuze snel gemaakt.

Schulden waarvan verwacht wordt dat je ze niet snel kan afbetalen noemen we ‘problematische schulden’. Bij jongeren zijn schulden al snel problematisch. Als jij bijvoorbeeld je zorgverzekering niet betaalt en je krijgt boetes, kan het bedrag al heel snel oplopen. Het is belangrijk hier goed op te letten. ”

Hulp vragen

“Veel jongeren hebben vragen over geld, maar vaak voelen ze schaamte om toe te geven dat ze niet veel te besteden hebben. Dat maakt het moeilijk om vragen te stellen of hulp te zoeken. Misschien ervaar je wel groepsdruk; je wil als jongere het liefst overal bij zijn en mee kunnen doen met de rest (bepaalde kleding, een telefoon, eten bij Mc Donalds). Of misschien wil je wel indruk maken op iemand. Het kan dan heel moeilijk zijn om toe te geven dat je iets niet kan betalen.

Heel begrijpelijk allemaal! Maar toch, vragende mensen kunnen geholpen worden. Op school zijn er bijvoorbeeld mogelijk voorzieningen voor het aanschaffen van boeken of een laptop.”

18 jaar, wat nu?

Jongeren die 18 worden moeten een hoop zaken regelen. Ze zijn financieel verantwoordelijk maar nog niet financieel onafhankelijk. Er komen allerlei verplichtingen bij kijken. Bij deze de belangrijkste zaken op een rij:

Zorgverzekering

Vanaf de maand na je 18e verjaardag dien je een zorgverzekering afgesloten te hebben. Dit is wettelijk verplicht.

Zorgtoeslag

Als je een zorgverzekering hebt, kom je wellicht ook in aanmerking voor zorgtoeslag.

DUO

Vanaf je 18e heb je recht op studiefinanciering (basisbeurs en eventueel aanvullende beurs, gebaseerd op het inkomen van je ouders). Online zijn er rekenhulpen te vinden.. Of je hebt recht op een tegemoetkoming in de studiekosten. Ook dit is afhankelijk van het inkomen van de ouders, en kan met een online rekenhulp uitgerekend worden.

• De kinderbijslag en het kindgebonden budget worden stop gezet.
• Vanaf 18 jaar mag je financiële verplichtingen aangaan.

Stel je vraag!

Studenten met vragen over studiefinanciering, het aanvragen van een OV-kaart, zelfstandig wonen of een andere vraag, kunnen terecht bij het Sociaal Plein van Partners in Welzijn. Je kunt je vraag mailen naar [email protected]  en kijk op de website van Partners in Welzijn voor de openingstijden en locaties van het Sociaal Plein bij jou in de buurt.

Klik hier om naar de Kanskracht-podcast te luisteren waarin Memphis Pieters aan het woord is.

Meer lezen over jongeren en geld?

Klik hier om naar het volledige artikel te gaan op Opgroeienin046.nl, inclusief handige links naar o.a. de rekenhulp van DUO.