Elk kind verdient het beste. Daarom slaan de gemeente Meierijstad en onderwijsinstellingen hun handen ineen om het schoolaanbod op elk kind te laten aansluiten. Zo is de Taalvijver een bijzondere leerschool voor nieuwe kinderen in Nederland. En het project met een flexibel tutor is in Veghel zo’n succes dat het nu Meierijstad-breed wordt opgepakt.
Ellen Vos (rechts) en Marieke van Creij in basisschool De Vijfmaster in Veghel
In het onderwijs is niets zo belangrijk als taal. Daarom is de gemeente Veghel jaren geleden gestart met de Taalvijver. Dit is een schakelklas voor kinderen van 4 tot 11 jaar die korter dan een jaar in Nederland wonen en de taal nog niet of onvoldoende beheersen. Voordat ze naar een basisschool gaan, worden ze in twee klassen opgevangen (één voor 4- tot 6-jarigen en één van 7- tot 11-jarigen) om zich de taal en Nederlandse gewoonten en gebruiken eigen te maken.
Alle basisscholen in Meierijstad kunnen kinderen voor de Taalvijver aanmelden. Ze kunnen op elk moment in het schooljaar starten, krijgen intensief onderwijs en een speciaal taalprogramma om snel Nederlands te leren. Na 26 weken (onderbouw) of 40 weken (bovenbouw) stromen de kinderen uit naar een reguliere basisschool. “Taal, taal, taal, daar draait het om. Maar we leren ze ook hoe we hier in Nederland leven”, vertelt Ellen Vos, directeur van de Taalvijver.
De Taalvijver is gevestigd in Wijkgebouw De Hintel in Veghel en is voor alle kinderen uit Meierijstad. “Het aantal kinderen in de klas varieert enorm. Als er morgen een gezin met leerplichtige kinderen uit Polen komt, dan stromen die direct in. En toen de stroom vluchtelingen uit Syrië groot was, hadden we veel Syrische kinderen. De kinderen komen overal vandaan: van Polen tot Brazilië, van Eritrea tot de Filipijnen. Het niveau is ook heel verschillend. Sommige kinderen hebben nog amper scholing gehad, andere kinderen hebben gerenommeerd onderwijs gevolgd in hun land van herkomst. We volgen de kinderen nauwgezet en passen het ontwikkelplan aan waar nodig. Ook is er veel contact met de ouders en betrekken we hen zoveel mogelijk bij wat de kinderen leren.”
Ellen is ook directeur van De Vijfmaster, een basisschool in Veghel waar in de groepen 1 en 2 een flexibele tutor werkt. Dit tutorproject is zó’n succes, dat de gemeente Meierijstad het ook in Schijndel en Sint-Oedenrode gaat uitrollen. “Elk kind verdient een kansrijke start voor een goede schoolloopbaan en daaropvolgende arbeidscarrière”, zegt Marieke van Creij, beleidsmedewerker onderwijs en kinderopvang bij de gemeente Meierijstad. “De kiem daarvoor wordt al gelegd in de peutertijd bij de voorschoolse voorzieningen. Daar merken we het ook al als kinderen niet goed kunnen meekomen. Soms door een achterstand in ontwikkeling, soms door een taalbarrière.”
Vanuit de overheid krijgt de gemeente geld voor het bestrijden van onderwijsachterstanden. Onder meer bij deze zogenoemde doelgroepkinderen (zie kader). “Doelgroepkinderen mogen 16 uur per week voor een zeer laag tarief naar de peuteropvang. Daarmee zetten we al een eerste stap om onderwijsachterstanden op een zo jong mogelijke leeftijd te bestrijden. De peuterleidsters zijn daarvoor extra geschoold. De kinderen kunnen vervolgens goed instromen in groep 1 en kijken niet de hele basisschooltijd tegen een achterstand aan. We willen tenslotte het maximale uit elk kind halen.”
Ondanks deze inzet zijn er toch nog kinderen die ook in groep 1 of 2 extra begeleiding en aandacht kunnen gebruiken. Basisschool De Vijfmaster heeft daarom een speciale tutor in de groepen 1 en 2. “Onze tutor legt de verbinding tussen de peuteropvang en onze school”, vertelt Ellen. “De resultaten zijn erg goed. De tutor werkt met kleine groepjes kinderen – 2 of 3 maximaal – en sluit aan bij de lesstof uit de klas.” De tutorlessen vinden gewoon onder schooltijd plaats. Ellen: “Door deze extra aandacht kunnen de kinderen beter meedoen en krijgen ze dus meer zelfvertrouwen. Dat is heel belangrijk. En we zoeken echt de verbinding met de ouders: gaan met hen om tafel, doorlopen samen de lesinhoud, verwijzen naar de bieb en geven tips voor thuis om de kinderen ook daar bijvoorbeeld te stimuleren met lezen.”
De doelgroepkinderen hebben allerlei achtergronden. Soms zijn het arbeidsmigranten die thuis een andere taal spreken, soms zijn het Nederlandse kinderen van wie de ouders zelf geen onderwijskansen hebben gehad en die thuis dus weinig tot niet worden uitgedaagd. “Gelijke kansen zijn er niet altijd, daar moet je reëel in zijn. Maar wij vinden wel dat ieder kind het beste verdient”, zegt Ellen. In Sint-Oedenrode zijn inmiddels ook tutoren actief. Schijndel volgt binnenkort. Marieke: “Dat is het mooie van de fusie: we kunnen succesvolle lokale initiatieven nu ook uitrollen naar andere kernen.”
Kinderen met een taal- en ontwikkelingsachterstand maken aanspraak op voor- en vroegschoolse educatie (vve). Dit is onderdeel van het onderwijsachterstandenbeleid van de overheid. Het doel is om peuters met een mogelijke (taal)achterstand, ook wel ‘doelgroepkinderen’ genoemd, beter voor te bereiden op de basisschool en ervoor te zorgen dat kleuters zonder achterstand naar groep 3 kunnen.
Voorschoolse educatie is voor doelgroeppeuters in de peuteropvang en kinderdagopvang; vroegschoolse educatie is bedoeld voor doelgroepkleuters uit groep 1 en 2. Meierijstad heeft ongeveer 125 doelgroepkinderen, van wie het merendeel in Veghel woont.