GASTVRIJ IN
OORLOGSTIJD!

“In een lange sliert bewoog een zwijgende en vermoeide massa zich traag noordwaarts…”, aldus Wim Kroon, schrijver van het boek “Evacué in Apeldoorn”. Samen met haar ouders moest ook Annie Zwartkruis in september 1944 de stad Arnhem verlaten, in de hoop er weer snel terug te kunnen keren. Haar vader zag nog kans om voor het vertrek enkele kisten, gevuld met waardevolle spullen, flink dicht te spijkeren.

Na een lange en afmattende tocht kwamen Annie en haar ouders op het evacuatieadres aan, bij de familie Bijsterveld in het “Waterland” (Weteringdijk 115), waar ze probleemloos werden opgenomen in een gezin dat bestond uit Johan en Anna Bijsterveld en hun vier kinderen, Bernhard Bijsterveld (vrijgezelle broer van Johan), opa Bijsterveld en een onderduiker uit Rotterdam. Een varkenshok kon na enige aanpassingen dienst doen als slaapvertrek voor de drie nieuwkomers. Overdag hielp de 19-jarige Annie Zwartkruis mee in de huishouding, paste op de kinderen van Bijsterveld en maakte kleding voor ze, wat haar met haar ervaring als coupeuse goed afging. 

Annies vader was timmerman en maakte zich verdienstelijk met het doen van allerlei klussen. Je was blij iets terug te kunnen doen voor geboden gastvrijheid. 

Een nicht van Annie Zwartkruis, Annie van de Zande, kwam als evacuee terecht bij de familie De Wilde, terwijl haar ouders onderdak kregen bij Mans en Gerdina Hendriks. Bijsterveld en Hendriks waren buren en zodoende leerde Annie Zwartkruis haar “buurjongen” Jo Hendriks kennen. Het stel werd verliefd en ondanks dat Annie en haar ouders naar Arnhem terugkeerden, trok Jo na de oorlog met z’n koffertje regelmatig richting “zijn” Annie. Op 18 oktober 1950 trouwden Annie en Jo in Arnhem. Het echtpaar kreeg een zoon en een dochter. Aan de hand van de foto vertelt dochter Annie de Reus-Hendriks over haar ouders in oorlogstijd. Op tafel ligt ook nog een brief met herinneringen van de nu 91-jarige nicht van haar moeder. 
Uit het verhaal en de brief blijkt dat de Veluwsche Courant van 30 september 1944 zich niet tot dovemansoren richtte. F.S.

“Laten wij allen onze beste krachten inspannen om het leven der vluchtelingen dat zoo vol ellende is zoo dragelijk mogelijk te maken.”