Monument Industrieplein

‘Het is vandaag de eerste verjaardag van onze bevrijding en de blijdschap voor het herwinnen onzer vrijheid welt in ons op. Doch we weten en beseffen dat voor velen deze vreugde overschaduwd wordt door droefenis. Dit geldt ook voor onze fabriek. Drie jaar geleden werden als gevolg van de Mei-staking eenige van onze mannen in Arnhem gefusilleerd; andere bezweken in de concentratiekampen. De offers door deze mannen gebracht willen wij hier herdenken door het oprichten van een gedenkteeken. Dit monument zal voor ons en het nageslacht een herinnering zijn aan alles wat zij voor het land gedaan hebben.’

Op 4 mei 1946 sprak president-commissaris Ligthart van de N.V. Industrie bovenstaande woorden ter gelegenheid van de onthulling van het monument. Deze plechtigheid was het begin van het herdenkings- en bevrijdingsfeest dat toen gelijktijdig werd gehouden. Honderden belangstellenden waren die dag op het Industrieplein aanwezig, waaronder genodigden als burgemeester Diepenhorst, leden van de Oranjecommissie, de Raad van Oud-illegale werkers en nabestaanden van de oorlogsslachtoffers. Hoewel de stichting van het monument bedoeld was als een interne aangelegenheid, werd op verzoek van de Oranjecommissie deze plechtigheid opgenomen in de plaatselijke herdenking.

In 2015 vieren we 70 jaar bevrijding en het Industrieplein met zijn monument is nog steeds een gedenkwaardige plek waar men letterlijk en figuurlijk stilstaat bij wat er in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd. Zo heeft basisschool De Krugerstee in 1988 het monument geadopteerd en de kinderen uit de twee hoogste groepen beloofden toen te zorgen voor een waardige herdenking op de bevrijdingsdag van Vaassen. Deze afspraak gold in eerste instantie voor 15 jaar. Inmiddels heeft de Stichting Broken Wings deze taak overgenomen.

Daarnaast neemt het monument een belangrijke plaats in tijdens de jaarlijkse stille tocht op 4 mei, georganiseerd door de Oranjecommissie. Er worden door verschillende instanties kransen gelegd.

Vaassen Flexible Packaging voelt zich nog steeds verantwoordelijk voor wat destijds door president-commissaris Ligthart is gezegd, namelijk om ervoor te zorgen dat zij die zich hebben ingezet om onze vrijheid te herkrijgen, niet vergeten worden. F.S.

Spanning en sensatie

Toen de bezetting van Nederland begon, was Gerrit Kloezeman uit Emst nog maar drie jaar.

Voor een kind betekende de oorlog spanning en sensatie, tenminste als er genoeg te eten was en geborgenheid binnen het eigen gezin. Gerrit had daarover niets te klagen. Ouders waakten er trouwens voor wat los te laten in het bijzijn van kinderoren. Ze wilden de kinderen niet met de zorgen van grotemensen belasten. En het spreekwoord: kinderen en gekken spreken de waarheid, kenden de ouders ook.

Gerrit laat zien dat kinderen zo klein als ze waren ingeschakeld werden: “Ik moest vaak op de uitkijk staan. Zeker als er vreemde mannen het erf opreden. Dan moest ik drie tikken op het ‘geute-raampien’ geven, m’n moeder was aan het karnen en kon dan nog gauw de boel afdekken. Bij voorbeeld als er illegaal geslacht was”.

De meeste indruk maakten de luchtgevechten. Ook een kind kon een Duits vliegtuig van een Tommie onderscheiden. O, wat bittere smart voor een zevenjarig jochie dat hij op de nieuwjaarsmorgen van 1945 niet weg mocht om Nieuwjaar te schieten. Het was mooi helder winterweer met tegen de avond toenemende vorst, maar Gerrit kwam de deur niet uit. Het was te gevaarlijk. De lucht zag zwart van de Duitse jagers op weg naar Engeland en ze kwamen ook nog eens terug nadat ze hun bommen hadden afgeworpen. Later op de middag had Gerrit meer geluk. Buiten was de rust weergekeerd en de centenjacht met klappertjespistool werd vrijgegeven. W.S-B