‘er is meer hulp mogelijk dan je denkt’

Mantelzorgers kunnen voor informatie en met vragen over mantelzorg terecht bij het Steunpunt Mantelzorg. De Mantelzorglijn is vijf dagen per week open. De mantelzorgondersteuners geven informatie en advies over bijvoorbeeld respijtzorg of andere voorzieningen. Of bieden een luisterend oor. Professionals en werkgevers kunnen er ook aankloppen voor advies.

Binnenlopen bij het Steunpunt Mantelzorg is net wat makkelijker, sinds het vijf dagen per week open is. En dat was precies de bedoeling. “We weten dat het voor mantelzorgers vaak al moeilijk genoeg is om hulp te vragen. Die drempel moet dan ook zo l aag mogelijk zijn”, zegt mantelzorgondersteuner Dasja Giantsios. Samen met haar collega’s Saar Bloemers en Ilse Tindemans bemant zij het steunpunt, dat is gehuisvest bij Synthese. Daardoor kan de mantelzorglijn ook dagelijks open zijn; de bereikbaarheidsdienst van het maatschappelijk werk neemt in eerste instantie de telefoontjes aan. “Zij kunnen algemene vragen ook goed beantwoorden”, zegt Dasja. “Maar als de vragen heel specifiek zijn, dan zetten ze de telefoontjes door naar ons.”

Overbelast

De mantelzorgondersteuners geven praktische informatie en advies over alles wat verband houdt met mantelzorg. Denk aan (respijt)zorg, regelgeving, welzijn, wonen en lotgenotencontact. Ze bieden ook ondersteuning aan mantelzorgers die overbelast zijn of dat dreigen te raken. “Vaak geeft het alleen al lucht als je er even over kunt praten”, weet Dasja. Zij zegt dan ook: “Je kunt ons beter te vroeg bellen dan laat. Want we kunnen al heel veel regelen om overbelasting te voorkomen.” 960 mantelzorgers staan er nu geregistreerd. “Maar in de gemeente Venray zijn er veel meer”, zegt Dasja. “De grootste groep mantelzorgers is tussen de 45 en 65 jaar. Zij zorgen veelal voor hun ouders. Veel van hen zijn dan ook overbelast, met de combinatie baan, gezin, zorg en sociale contacten.”

Combinatie mantelzorg en werk

De mantelzorgondersteuners benadrukken dan ook het belang van mantelzorgvriendelijk werkgeverschap. “Mantelzorgers moeten zich veilig kunnen voelen. Ook moet er gekeken worden naar maatwerkoplossingen als flexibel werken. Dat vraagt om wat meedenken van de werkgever”, zegt Ilse Tindemans. Mantelzorg bespreekbaar maken op de werkvloer is vooral haar aandachtsgebied. “Als de werknemer de ruimte krijgt om zijn werk goed te kunnen combineren met het mantelzorgen, houdt hij het langer vol en dring je verzuim terug. Een win-win voor beide partijen. Wij horen vaak: wij hebben geen mantelzorgers in dienst. Nou, in vrijwel elk bedrijf werken mantelzorgers! Een op de zes werknemers is mantelzorger – en in de zorg zelfs een op de vier.”

Jonge mantelzorgers

Een groep andere, bijzondere mantelzorgers zijn jongeren. “Een op de vier kinderen groeit op met zorg”, zegt Saar Bloemers. Vaak is dat niet zichtbaar voor de buitenwereld, met name als het gaat om verslaving of psychiatrische klachten van de ouders. “Je ziet dan bijvoorbeeld dat een jongen zorgt voor zijn moeder en het huis poetst, terwijl zijn vrienden lekker buiten zijn.” Vooral voor deze groep mantelzorgers moet meer aandacht zijn, vinden de mantelzorgondersteuners. Professionals die in hun werk met jongeren in contact komen, zoals mensen in het onderwijs, moeten zich ervan bewust zijn dat ook jongeren wellicht een ondersteuningsbehoefte hebben. En er zijn veel mogelijkheden voor ondersteuning. “Voor zo’n jongen kijken we dan of we bijvoorbeeld hulp in de huishouding kunnen regelen. Maar we vragen ook: wat wil je zelf doen of blijven doen? Want jongeren ervaren niet alles als last. En de erkenning en het feit dat ze af en toe hun ei kwijt kunnen helpen ook.”

Expertisecentrum

Het Steunpunt Mantelzorg is tevens een expertisecentrum voor werkgevers, professionals en vrijwilligers. Voor zorgaanbieders geeft het steunpunt informatie, advies en workshops over vroegsignalering. Voor medewerkers die overbelast dreigen te raken is er de workshop Blijf in balans. Tijdens informatiebijeenkomsten is er eveneens aandacht voor werk en mantelzorg. “Het is belangrijk dat professionals in de zorg overbelaste mantelzorgers herkennen. Zij kunnen naar ons doorverwijzen”, zegt Dasja. Zij ziet wel dat in de hulpverlening steeds vaker anders gekeken wordt naar mantelzorgondersteuning. “Bijvoorbeeld door het inzetten van huishoudelijk hulp vanuit de Wmo voor een knul van 25, die 24 uur per dag voor zijn vriendin met MS zorgt. Of voor een man 40 die voor zijn zieke vrouw zorgt, maar ook zijn eigen bedrijf heeft. We hebben dan ook een goede samenwerking met Wmo-consulenten” Zij besluit: “Dat is de kracht van het Steunpunt Mantelzorg. Wij weten de weg en kennen de mensen en organisaties. Zoals de preventiemedewerkers van Vincent van Gogh, mantelzorgmakelaars, de gemeente en het Wijkleerbedrijf. We hebben in korte tijd grote stappen gezet. Soms is het ook mogelijk dat er een vrijwilliger in huis komt voor een paar uurtjes, van bijvoorbeeld de Zonnebloem of het Wijkleerbedrijf. Maar wat ik vooral wil meegeven is: wacht niet! Neem vrijblijvend contact met ons op. Ook preventief is veel mogelijk en anders kunnen we altijd nog kijken wat we in de toekomst voor je kunnen betekenen. Wees lief voor jezelf en trek op tijd aan de bel.”