Vluchtelingen op weg helpen
Vluchtelingen met een verblijfsstatus die zich in Venray vestigen, kunnen een steuntje in de rug bij het wennen aan onze samenleving meestal goed gebruiken. Een drieluik over de stichting Welkom op weg, de werkgroep Vluchtelingen welkom in Venray en de Participatieverklaring.
Sturen op zelfredzaamheid
De stichting Welkom op weg begeleidt statushouders in de gemeente Venray. Want vaak hebben die hulp nodig bij het vinden van hun weg in de Nederlandse samenleving. “Dat begint meestal met, heel praktisch, regelwerk”, zegt Tabitha Penninkhof, een van de oprichters van Welkom op weg. “Mensen krijgen een woning toegewezen. Dan start, in opdracht van de gemeente, ons werk. Er moet vaak van alles geregeld worden: meubels, werk, verzekeringen, de kinderen moeten naar school. Zie er als nieuwkomer, die vaak de taal nog niet echt machtig is, maar eens uit te komen! In eerste instantie spreken we wekelijks af. We nemen de post door, beantwoorden vragen, wijzen de weg. Maar tegelijk sturen we zo veel mogelijk op zelfredzaamheid. Op zo veel mogelijk zelf doen. Want dat is namelijk de beste manier om zo snel mogelijk je weg te vinden binnen de Nederlandse samenleving.” De stichting heeft daarvoor vier mensen in vaste dienst. Daarnaast heeft een aantal derdejaars studenten Maatschappelijke dienstverlening van de HAN er een stageplaats.
“Dit past heel goed binnen de visie van onze stichting, want ook hen helpen we zo op weg.” Welkom op weg tekent daarnaast voor het invulling geven aan de participatieverklaring en de aansturing en coördinatie van het buddyproject. “Het is heel belangrijk dat mensen snel kunnen meedoen in de samenleving. Wij koppelen vrijwilligers aan statushouders en hun gezin. Iemand als taalmaatje, die helpt met de post, en die mensen letterlijk en figuurlijk meeneemt in het sociale netwerk. Die vertelt over Nederlandse gewoontes. Of kan adviseren over de opvoeding van de kinderen. Vaak weten de statushouders heel goed welke hulp ze willen. En de vrijwilligers geven dat van hun kant ook aan. Wij zorgen voor een goede match en als die er eenmaal is, regelen ze het onderling zelf verder. We spreken wel altijd een termijn van meestal een halfjaar af. Maar vaak blijkt dat de contacten zich verdiepen in vriendschappen. Dan blijft de hulp, maar zijn wij onze vrijwilliger kwijt! We kunnen dus nog wel wat buddy’s gebruiken.”
Participeren moet
In november zijn in Venray de eerste groepen statushouders gestart met het traject Participatieverklaring. Dat is een verplicht onderdeel van de inburgering. Statushouders krijgen gedurende dit traject een beeld van wat het betekent om in Nederland te wonen. Het is gericht op integratie en participatie in Nederland en Venray. Aan het eind tekenen zij een verklaring. Daar zijn hun rechten en plichten en de fundamentele waarden van de Nederlandse samenleving in opgenomen. Onderwerpen die aan bod komen tijdens de zeven bijeenkomsten van de huidige drie groepen Syriërs en de groep Eritreeërs in het traject zijn onder andere de betekenis van de Nederlandse kernwaarden en de mogelijkheden voor werk en participatie. “Iedereen is gelijk. Iedereen werkt of draagt op een andere manier zijn steentje bij aan de samenleving. En iedereen is vrij. Daar beginnen we mee”, zegt Mohammad Mohammad van Welkom op weg. Hij is zelf statushouder, leerde in recordtempo Nederlands en begeleidt nu andere vluchtelingen tijdens het traject. Dat is uniek in de aanpak van Welkom op weg en werpt ook zijn vruchten af.
“Ik spreek hun taal en ken hun pijn, daarom wil ik mij hiervoor inzetten.” Mohammad weet precies wat er leeft en speelt binnen deze groep. “Er zijn vooral veel vragen over school en onderwijs. Over werken in Nederland. En over communiceren met Nederlanders, de regels en de tradities. Ze hebben die informatie over de Nederlandse samenleving hard nodig, want die is heel anders dan wat ze gewend waren. Maar ze realiseren zich heel goed dat ze nu deel uitmaken van de Nederlandse maatschappij en dat ze daar actief in moeten worden. Dat willen ze ook. Daar gaan de gesprekken dan ook over. Wat heb je nodig? Wat is je gevoel daarbij? In Nederland zijn er bijvoorbeeld allerlei wetten of regelingen, en als je iets nodig hebt doe je een beroep op hulpverleners. Dat kennen Syriërs niet. Daar vormt familie het vangnet. De meesten zijn dan ook niet graag afhankelijk van een uitkering. Ze willen hun leven hier op poten zetten en daar doen ze graag en hard hun best voor.”
Taalmaatjes
Hoe kunnen we vluchtelingen in Venray laten voelen dat ze welkom zijn en hen mogelijk helpen? De vestiging van het AZC in Blitterswijck was voor een groepje inwoners van Venray aanleiding om te onderzoeken wat ze voor deze mensen konden betekenen. Ze vormden vervolgens de werkgroep Vluchtelingen welkom in Venray en gingen in gesprek met de dagelijkse leiding van het AZC en de gemeente Venray. “We hebben bijvoorbeeld voor een bloemetje gezorgd toen de eerste vluchtelingen kwamen en meegedacht bij de eerste open dag op het AZC. En we ondersteunen statushouders in Venray op diverse manieren. Organiseren onder andere samen met hen ontmoetingsbijeenkomsten. We zoeken ook regelmatig publiciteit, met interviews met statushouders, om hen hun eigen verhaal te laten vertellen. Waar het maar even kan brengen we problemen waar vluchtelingen mee te maken hebben ter sprake”, vertelt Miny Boersma van de werkgroep. Zij vervolgt: “Nadat we het idee hadden aangezwengeld, waren alle betrokken partijen het er al snel over eens dat het wel handig zou zijn een poule van buddy’s op te zetten. Mensen die vluchtelingen helpen bij het leren van de Nederlandse taal.”
In overleg is dat project ondergebracht bij de stichting Welkom op weg. Half oktober is het officieel van start gegaan en momenteel zijn vijf maatjes actief. Piet Kroft, een van de initiatiefnemers van de werkgroep, is inmiddels ook taalmaatje, van een Syrische man. “We spreken een uurtje per week af. Dat is heel intensief, want het gaat om Néderlands praten. Soms met handen en voeten. We zijn begonnen met ‘waar in Nederland ben je al geweest’. Volgende week gaan we het hebben over ‘als je naar de dokter gaat’. Overigens, híj beslist waar we over praten. Hij leert zo gaandeweg niet alleen de taal, maar ook over Nederlandse gewoontes.” Piet is onder de indruk van de inzet van zijn taalmaatje. “Hij kent al heel veel woorden. Zinnen maken is echter nog lastig.” Zijn ‘lesmateriaal’ haalt Piet van internet. “Er is heel veel te vinden wat je kunt gebruiken.” Hij vindt de contacten erg boeiend. “Maar wat me vooral raakt is dat je ziet dat deze mensen hunkeren naar iemand die belangstelling voor hen heeft en snapt waar ze vandaan komen. Dat alleen maakt het maatjesproject al de moeite waard.”
Neem dan contact op met Tabitha Penninkhof van de stichting Welkom op weg, [email protected], tel. 06-14114809.