Huisvesting statushouders

Jaarlijks huisvest de gemeente Almere vergunninghouders in verschillende woningen. Mertens: “Statushouders of vergunninghouders zijn vluchtelingen die bij binnenkomst in Nederland asiel hebben aangevraagd, in het asielzoekerscentrum zijn opgevangen en vervolgens de asielprocedure doorlopen hebben en erkend vluchteling zijn worden. Dat betekent dat hij of zij een status of vergunning tot verblijf heeft gekregen. Soms is dit voor vijf jaar, soms is dit een permanente verblijfsvergunning. Zodra deze status is toegewezen en de vergunninghouder is gekoppeld aan een gemeente, heeft hij of zij recht op huisvesting.”

Alle vluchtelingen die een verblijfsstatus hebben gekregen, worden gelijkmatig verdeeld over alle Nederlandse gemeenten. Elke gemeente heeft daarbij een taakstelling die bepaalt hoeveel vergunninghouders gehuisvest moeten worden. Almere heeft voor 2016 een taakstelling van 499 vergunninghouders. Maar omdat de taakstelling vorig jaar niet gehaald is, moeten er 181 extra vergunninghouders worden gehuisvest. Deze mensen worden gehuisvest in woningen van corporaties, woningen van particuliere verhuurders en in extra te bouwen permanente en tijdelijke woningen. Omdat een groot deel van de statushouders alleenstaand en jonger is dan 30 jaar, worden statushouders onder andere via kamerverhuur in woningen gehuisvest. Dat betekent dat een aantal vergunninghouders samen een woning deelt,” vertelt Mertens.

Taskforce Wonen en Zorg

Door een tekort aan kleine en goedkope woningen is de gemeente Almere in 2014 gestart met een Taskforce Wonen en Zorg. Er waren knelpunten in de uitstroom naar het zelfstandig wonen van jongvolwassenen uit de jeugdzorg en van daklozen uit het Leger des Heils. Jongvolwassenen die in een jeugdzorginstelling wonen, moeten, als ze 18 worden, uitstromen en zelfstandig gaan wonen. Daklozen moeten na een periode bij het Leger des Heils ook weer zelfstandig wonen. Speciaal voor deze groep is een Taskforce ingericht, die allerlei kansen en mogelijkheden onderzoekt om snel kleine goedkope woningen te realiseren, bijvoorbeeld in de vorm van tijdelijke woonunits en het transformeren van leegstaand vastgoed. Zo zijn er langs de Cinemadreef in het centrum tijdelijke spaceboxen opgeleverd, waar voormalige cliënten van het Leger des Heils, jongvolwassenen en studenten wonen. Er zijn plannen om hier ook tijdelijke woningen voor vergunninghouders en voor starters te realiseren. Sommige voormalige basisscholen worden getransformeerd naar woningen en ook leegstaand zorgvastgoed wordt ingezet voor woonfuncties. Daarnaast is er ook nog commercieel vastgoed, zoals winkels en kantoorpanden. Onderzocht wordt of eigenaren van deze panden bereid zijn om het pand te verhuren of te verkopen zodat een ontwikkelaar het pand kan transformeren naar woningen.

Tijdelijke woningen

Almere lijkt nog veel bouwlocaties te hebben, maar veel locaties zijn gereserveerd en/of worden op korte termijn bebouwd, zeker nu de woningmarkt aantrekt. Anderzijds zijn nu ook veel locaties in onderzoek bij de corporaties ten behoeve van de bouw van sociale huurwoningen. Mertens: “Almere heeft veel stukken grond die nog niet bebouwd zijn. We onderzoeken of we daar ook tijdelijke woningen kunnen neerzetten. De exploitatie van tijdelijke woningen is niet altijd rendabel. Een tijdelijke woning moet minimaal vijftien jaar kunnen blijven staan om rendabel verhuurd te kunnen worden. Vaak is dat lastig omdat een locatie vaak niet de bestemming ‘wonen’ heeft. Dan moet de bestemming gewijzigd worden. Dit kan via een korte juridische procedure, maar dan is de wijziging voor maximaal tien jaar en dat is vaak niet rendabel. Het nadeel van een volledige procedure, voor een definitieve wijziging van het bestemmingsplan, is dat dit veel langer duurt. Dit komt onder andere doordat iedereen de mogelijkheid heeft tot bezwaar maken.”

Wonen en zorg senioren

Onlangs heeft de gemeente Almere het faciliterend beleid ‘Van Groot naar Beter’ uitgerold voor senioren die willen verhuizen naar een comfortabelere en kleinere woning. 55-plussers in een sociale huurwoning kunnen met voorrang verhuizen naar een geschiktere en comfortabelere woning die meer past bij de huishoudsamenstelling en de wensen, zoals een kleinere gelijkvloerse woning. Senioren die niet in aanmerking komen voor een sociale huurwoning, komen uiteraard ook in aanmerking voor een seniorenwoning, maar dan in de vrije sector. Mertens: “Vroeger waren mensen bij 55 jaar senior, maar tegenwoordig zien we dat mensen meestal pas na hun pensioen, rond hun zeventigste levensjaar een woning zoeken die beter past bij hun leeftijd.”

Senioren die in aanmerking komen voor de regeling ‘ Van Groot naar Beter’ krijgen voorrang in de woonruimteverdeling, een passende huur en €1250,- tegemoetkoming in de verhuiskosten. Daarnaast wordt in samenwerking met gemeente, corporaties en Zorggroep Almere een nieuw beleid voor seniorenhuisvesting ontwikkeld. “Een van de ideeën is om woningen horizontaal te splitsen. Twee woningen naast elkaar worden dan samengevoegd en daarna horizontaal gesplitst. Zo ontstaat er op de begane grond een gelijkvloerse seniorenwoning en op de eerste verdieping een appartement voor bijvoorbeeld een starter,” vertelt Mertens.

Nieuwbouw sociale huurwoningen

In Almere is een grote behoefte aan goedkope huurwoningen. Voor starters en huishoudens met een inkomen dat recht heeft op huurtoeslag is het niet eenvoudig een goedkope huurwoning te vinden. “Daarom hebben we al een aantal jaren afspraken met de corporaties gemaakt om meer sociale woningbouw toe te voegen. In 2016 worden ruim 400 sociale huurwoningen toegevoegd aan de voorraad”, geeft Mertens aan. Tevens heeft de gemeente Almere in maart 2015 een prijsvraag ‘Goedhuurwoningen’ in de markt gezet.

De vraag aan ontwikkelende partijen was om sociale huurwoningen te realiseren met een maximale huur van €550,-. De ambitie lag echter nog hoger: maximaal €550,- huur inclusief energiekosten, of zelfs nog goedkoper. Minimaal de helft van de woningen moest geschikt zijn voor huishoudens van ten minste drie personen. Twintig partijen hebben een inzending gedaan. Uiteindelijk zijn er in maart 2016 twee partijen geselecteerd die hun plannen mogen uitvoeren. Deze twee partijen gaan zorgen voor zestig sociale huurwoningen in Poort en 36 sociale huurwoningen in Nobelhorst.

Woningwet en passend toewijzen

?In 2016 is de vernieuwde Woningwet aangenomen; corporaties hebben de plicht om zogenoemd passend toe te wijzen; de huur passend naar inkomen. Dit betekent dat corporaties aan huishoudens met een inkomen dat recht heeft op huurtoeslag, een woning moet aanbieden met een huurprijs tot aan de aftoppingsgrens. Dat is de huurgrens tot waar men recht heeft op 100% huurtoeslag.

Tiny Houses

Almere omarmt het concept ‘Tiny Houses’, afkomstig uit Amerika. Een Tiny House is een klein huisje waarin alles aanwezig is. Het idee is ontstaan vanuit het principe ‘onafhankelijk en duurzaam leven ’. Een deel van de huisjes zijn mobiel, dus kunnen verplaatst worden. Bovendien zijn de meeste huisjes duurzaam; de woning is in staat om zijn eigen energie op te wekken. De eigenaar van het huisje is dus niet afhankelijk van een verhurende partij, een woonplaats of een energieleverancier. Dat maakt het voor veel mensen aantrekkelijk. Mertens: “De gemeente Almere wil het bouwen van kleine, duurzame woningen stimuleren. De gemeente heeft in samenwerking met het Woningbouwatelier een prijsvraag uitgeschreven voor innovatieve ideeën voor Tiny Houses; de BouwEXPO Tiny Housing. De winnaars worden in juli bekend gemaakt. Zij krijgen een optie op een bouwlocatie en kunnen starten met de bouw van hun Tiny House.” Op pagina 21 vind je meer informatie over de BouwEXPO Tiny Housing.

Wonen, leven en ontwikkelen 2016