“Het is niet egoïstisch om af en toe ook aan jezelf te denken”
Marie (23) vertelt over de zorg voor haar moeder
Veel mensen geven mantelzorg. Het is onbetaalde zorg voor zieke familieleden of vrienden. Vaak gaat het daarbij om intensieve zorg voor langere tijd. Hoewel het onbetaald is kan het geen vrijwilligerswerk genoemd worden.
Marie (23) lijkt op het eerste gezicht een heel gewone student. Maar niets is minder waar: een reeks herseninfarcten bij haar moeder zette een streep door haar onbezorgde leven. Het bleken zware infarcten met grote schade, en haar moeder kwam in een rolstoel terecht. Sindsdien zorgen Marie en haar vader samen voor haar.
Marie combineert haar studie Accountancy met de zorg voor haar moeder. “Soms krijg ik rare reacties, dat mijn moeder maar naar een verpleeghuis zou moeten bijvoorbeeld, maar ik vind het volkomen normaal dat ik voor haar zorg. Zo kan mijn moeder thuis blijven wonen en kan ik voor haar zorgen op de manier waarop dat voor haar het beste werkt. Mijn moeder vindt dat zo fijn, ze is echt een familiemens. Bovendien willen mijn vader en ik haar ook helemaal niet missen.”
Hulp familieleden
“We krijgen weleens hulp van andere familieleden als dat nodig is, maar de zorg komt grotendeels neer op mij en mijn vader. We verdelen de taken zoveel mogelijk, omdat hij wisselende diensten op zijn werk draait. Ik ben met mijn studie nog flexibel. De zorg voor mijn moeder staat voorop. Daardoor moet ik wel vaak keuzes maken: of sporten, of studeren.
Ik heb een jaar studievertraging opgelopen. Ik vind het wel lastig om aan mezelf te denken, maar leerde de afgelopen tijd ook dat denken aan jezelf niet altijd egoïstisch is. Soms lukt het gewoon even niet, dan is het te veel.”
“Er is gewoon minder tijd voor de leuke dingen, zoals winkelen, lekker ergens eten, koffiedrinken met vriendinnen of gewoon even lekker kletsen. Maar soms zijn die kleine uitstapjes wel nodig om het leefbaar voor mezelf te houden. Onlangs heb ik voor het eerst samen met mijn vader aangeklopt bij het wijkteam van de gemeente. Dat bleek een goed besluit. Mijn vader en ik kregen een paar weken hulp, zodat we even konden uitrusten.”
Soms kan de zorg voor een ander te zwaar zijn. Dag en nacht klaarstaan, zwaar tillen, weinig tijd voor uzelf en geen gelegenheid voor vrije tijd of vakantie eisen hun tol. Waar ligt de balans tussen zorgen voor uzelf en zorgen voor een ander?
Om deze zware taak goed vol te houden kan ondersteuning nodig zijn. U kunt hiervoor terecht bij het wijkteam van de gemeente. Zij bieden hulp aan in de vorm van informatie of een persoonlijk advies, een cursus of themabijeenkomst, door ontmoeting met andere mantelzorgers of de inzet van een vrijwilliger die de zorg tijdelijk overneemt, zodat u op adem kunt komen.
“Ik hou van haar en vind het vanzelfsprekend dat ik voor haar zorg”
Ronald vertelt over de zorg voor zijn vrouw
Vrijwilligerswerk, daar kies je voor. Mantelzorg overkomt je. En dat is een groot verschil. Mantelzorgers zorgen langdurig en intensief voor iemand die chronisch ziek, gehandicapt of hulpbehoevend is. Ze doen dat soms 24 uur per dag en dat kan lichamelijk en emotioneel erg zwaar zijn. Zo ook bij Ronald en Anja van der Veen. Ronald (58) weet het nog als de dag van gister. Een dag voor dat hij en zijn Anja (54) 27 jaar getrouwd waren ging het helemaal mis. Toen hij ‘s ochtends onder de douche vandaan kwam, trof hij Anja aan op bed. Ze was in de war, haar spraak was slecht en ze had verschillende lichamelijk klachten. Na een lange revalidatieperiode woont Anja gelukkig weer thuis. Met als gevolg dat veel werk op de schouders van Ronald neerkomt. “Niet erg,” vindt Ronald. “Ik hou van haar en vind het vanzelfsprekend dat ik voor haar zorg. Dat ik daar dingen voor moet laten, is hoe het is”.
Medische afspraken
Op zijn werk heeft Ronald best veel moeten opgeven. “Ik had een goede baan in de logistieke sector. Druk en hectisch. Heerlijk vond ik dat. Maar de lange dagen zijn niet te combineren met de zorg. Daarnaast moest ik zoveel vrij nemen voor medische afspraken, ik durfde niet eens meer een te kloppen bij mijn manager. Gelukkig is mijn werkgever wel altijd heel begripvol omgegaan met mijn situatie. Ik ben zelf degene geweest die heeft aangegeven dat de combinatie van deze baan en de thuissituatie niet meer te combineren viel. Ik heb nu een andere functie binnen het bedrijf. Minder uren en iets minder hectisch dan voorheen.”
Hulp van kennissen en familie
Het echtpaar krijgt gelukkig best veel hulp. De kinderen wonen redelijk in de buurt en ook buren denken met ze mee. “Ze bellen vaak even aan als ze boodschapjes gaan doen. Of ze nog iets voor me mee kunnen nemen. En ook de thuiszorg ontlast ons enorm. Maar dat is altijd van tijdelijke aard. Aan het eind van de dag komt het wel op mij aan. Dat valt niet alleen mij, maar ook Anja zwaar. Ze beseft zich maar al te goed welke verandering dit in ons leven teweeg heeft gebracht. Ik wil er niks over horen. Het kan iedereen overkomen, voor hetzelfde geld was ik het geweest. Dan was de situatie andersom geweest. Maar ik voel soms dat het aan haar knaagt.”
Vrijwilligers en professionals bieden hulp
En dat is de reden dan Ronald en Anja samen hulp hebben gevraagd.
Vrijwilligers kunnen mantelzorgers zo nu en dan vervangen. Deze vervangende zorg, respijtzorg genoemd, maakt dat de mantelzorger af en toe tijd voor zichzelf heeft. Om iets leuks te doen of om zelfs even op vakantie te gaan. Maar soms is er meer hulp nodig. Dan zijn er professionele hulpverleners die de mantelzorger kunnen ondersteunen. Praktisch, door te helpen bij het invullen van formulieren of door contacten met andere hulpverleners te onderhouden. Of door informatie en advies te geven. Maar ook emotioneel, door een luisterend oor te bieden. Zorgverleners hebben immers vooral aandacht voor de zieke. Voor mantelzorgers is het prettig dat ze ook hun verhaal kwijt kunnen.
