INFORMATIEKRANT BORGER-ODOORN
Mantelzorgers staan er niet alleen voor
Vrijwilligerswerk, daar kies je voor. Mantelzorg overkomt je. En dat is een groot verschil. Mantelzorgers zorgen langdurig en intensief voor iemand die chronisch ziek, gehandicapt of hulpbehoevend is. Dat kan een partner, ouder, kind of ander familielid zijn, maar ook een vriend of buur. Ze doen dat soms 24 uur per dag en dat kan lichamelijk en emotioneel erg zwaar zijn. Gelukkig hoeven mantelzorgers niet alles alleen te doen. Ze kunnen de zorg delen met vrijwilligers en beroepskrachten.
Aan de bel trekken
Om het als mantelzorger vol te houden, is het nodig om de zorg ook af en toe uit handen te geven. Toch blijkt dat mantelzorgers het vaak moeilijk vinden om hulp te vragen. Ze voelen zich verantwoordelijk en vragen te veel van zichzelf. En trekken vervolgens pas aan de bel als het echt niet meer gaat. ‘Had ik het maar eerder gedaan’, zeggen ze dan achteraf. Vooral de oudere generatie doet haar werk vaak in stilte, ongezien en zonder hulp. ‘Dat doe je toch gewoon? Dat hoort er toch bij?’, denken ze. Nederland kent ook jongere mantelzorgers. Maar liefst een kwart van de jongeren heeft te maken met ziekte en zorg thuis. Veel kinderen nemen daardoor zorgtaken op zich waarvoor ze eigenlijk nog te jong zijn. Juist deze groep doet zelden een beroep op hulpverleners. Het is dan ook moeilijk een beeld te krijgen van hun problemen.
Vrijwilligers en professionals bieden hulp
Vrijwilligers kunnen mantelzorgers zo nu en dan vervangen. Deze vervangende zorg, respijtzorg genoemd, maakt dat de mantelzorger af en toe tijd voor zichzelf heeft. Om iets leuks te doen of om zelfs even op vakantie te gaan. Maar soms is er meer hulp nodig. Dan zijn er professionele hulpverleners die de mantelzorger kunnen ondersteunen. Praktisch, door te helpen bij het invullen van formulieren of door contacten met andere hulpverleners te onderhouden. Of door informatie en advies te geven. Maar ook emotioneel, door een luisterend oor te bieden.
“Soms moet ik dagen wachten op een appje terug”
Pabo-studente Denise (20) vindt het ’s avonds niet leuk thuis komen. Vaker wel dan niet is een gesprek met een docent of studiegenoot haar enige sociale contact van de dag en mist ze iemand die haar vraagt hoe haar dag is geweest. Denise maakt deel uit van de steeds groter wordende groep jongeren die zich eenzaam voelt. Zorgwekkend, omdat langdurige eenzaamheid grote gezondheidsrisico’s kan hebben.
Moeite met vriendschappen
De algemene opvatting is dat jongeren sociaal erg actief zijn: gewoonlijk gaan ze, net zoals Denise, naar school, sporten ze bij een vereniging en hebben ze veel contact via sociale media. Maar uit onderzoek in binnen- en buitenland blijkt dat steeds meer jongeren zich eenzaam voelen. Met name jongeren tussen 16 en 20 jaar hebben het gevoel dat ze er alleen voor staan. In sommige gevallen zijn er zelfs meer jongeren dan 55-plussers die te kampen hebben met eenzame gevoelens. Adolescenten vinden het moeilijk vriendschappen te onderhouden of missen een leeftijdsgenoot die oprecht in hun welzijn is geïnteresseerd. Hiervoor zijn volgens onderzoekers meerdere redenen.
Nieuwe fases
Zo kan verandering eenzaamheid in de hand werken. En jongvolwassenen hebben nu eenmaal met veel verandering te maken, omdat ze doorgaans voor grote levenskeuzes staan, zoals studie, carrière of het stichten van een gezin. Een grote groep jongeren heeft moeite met deze fases vol veranderingen en steekt daarom onbewust minder moeite in het onderhouden van sociale contacten. Een andere reden kan de invloed zijn van sociale media. Jongeren kunnen zich namelijk alleen voelen door foto’s op bijvoorbeeld Facebook of Instagram die de indruk wekken dat je als adolescent een druk bestaan moet hebben om erbij te horen.
Verwaterd contact
Denise merkte dat haar vriendschappen verwaterden, toen ze aan haar HBO-studie begon: “We gingen niet allemaal naar dezelfde hogeschool. En zeker in het begin gingen mijn vriendinnen elke dag op stap. Alleen ben ik niet zo’n uitgaanstype. Na een poosje werd ik niet eens meer meegevraagd.” Het liefst zou ze op een andere manier tijd doorbrengen met haar vriendinnen, zoals samen een hapje eten, maar die plannen komen volgens haar bijna nooit van de grond: “Als ik een appje stuur met de vraag om wat te doen, duurt het dagen voordat ik een reactie terugkrijg. Als ik al wat terugkrijg. Meestal zeggen ze dat ze het te druk hebben.”
Betekenisvolle daden
Om eenzaamheid tegen te gaan, hebben onderzoekers het over de ‘helper’s high’. Het fijne gevoel dat je krijgt wanneer je iemand helpt. Ze adviseren eenzame jongeren dan ook om iets voor een ander te doen, zonder er iets voor terug te verwachten. Zoals koffie schenken bij een verzorgingstehuis of ander vrijwilligerswerk. Volgens hen is persoonlijk contact noodzakelijk om vereenzaming tegen te gaan.
Hulp zoeken
Heb jij het gevoel dat je niemand kan bellen als je ergens mee zit of mis je een goed gesprek met iemand? Voor mensen, zowel jong als oud, bestaan er verschillende hulporganisaties. Zo kun je contact opnemen met je school- of huisarts, bellen met de vrijwilligers van de Luisterlijn via 0900-0767 of de website van Coalitie Erbij bezoeken, het nationale samenwerkingsverband tegen eenzaamheid op www.eenzaam.nl.