De HT-race voor
roeisloepen sinds 1975

Al sinds 1966 worden er op Terschelling sprintwedstrijden tussen OKA18 en WBS gehouden. Keer op keer won het ijzersterke team OKA18. De roeiers van de WBS vroegen zich af of het team nog steeds zou winnen als de afstand groter werd.

In stamkroeg OKA18 werd vervolgens, onder het genot van flink wat bier, een idee geopperd: Het Kanaal, tussen Calais en Dover. Maar daar gaf Gerrit van Leunen, praktijkleraar van de zeevaartschool en verantwoordelijk voor de sloepen, geen toestemming voor. Hij was bang dat de twee net opge­knapte sloepen, de ‘Houtman’ en ‘De Rijp’ de verre reis niet ongehavend zouden doorstaan. Van Harlingen naar Terschelling moest het dan maar worden. Dat was dichterbij en het leek ze dan ook een prima test.

Als de WBS in 1975 honderd jaar bestaat wordt het plan van het lange afstand-roeien serieus aangepakt. Na een vergadering van 3 uur, met uiteindelijk 3 stemmers voor en 2 tegen krijgen de plannen voor deze sportieve tocht
groen licht. De tocht mag gevaren worden na amper
2 weken training, maar wel na een medisch onderzoek voor de deelnemers van de WBS. (Anders kunnen er volgens arts David Smit ‘dooien vallen’.) De afspraak is wel dat de twee sloepen bij elkaar moeten blijven en er geen wedstrijdelement mag meespelen. 21 Juni 1975 varen de twee sloepen, met stuurlui Paul Boonstra (WBS) en Jaap Roos (OKA18) van Harlingen naar Terschelling. Het behoeft geen uitleg dat de sloepen uiteindelijk toch niet bij elkaar blijven varen omdat er sprake is van een flinke dosis rivaliteit. Met deze tocht is de basis voor de Harlingen-Terschelling roeirace gelegd.

In 1976 doen er drie groepen mee; twee van de WBS en de OKA18 in een eigen sloep. Het jaar daarop gaat het team van OKA18 verder onder de naam Schotse Vier, doen er weer 1 WBS-team mee en twee teams van buitenaf; een team van zeevaartschool Vlissingen en kustvaartschool Harlingen.

Hoewel het nog steeds niet officieel een wedstrijd is, doet het team van de Schotse Vier er alles aan om als eerste in de haven te zijn. Als het team van de kustvaartschool van Harlingen eerder vertrokken blijkt te zijn (ook de start is nog niet echt goed geregeld), besluit Jaap Roos met de ‘Barentsz’ ze in te halen door over de Jacobsruggen te gaan. De sloep loopt vast en de bemanning moet overboord om haar los te krijgen. Maar het lukt wel om als eerste de haven binnen te varen.

In de loop der jaren groeit het aantal deelnemers en wordt de organisatie een serieuze aangelegenheid. Langzaam sluipt het wedstrijdelement binnen en wordt de tocht een race. In 1978 presteren de jonge roeiers van de Oranje Nassau kustvaarschool in Harlingen het om de dag erop terug te roeien naar Harlingen. De HT-roeirace wordt die jaren op dezelfde dag geroeid als de HT-zeilrace, die nu ook elk jaar nog gevaren wordt.

In de jaren ’80 breekt het wedstrijdelement echt door en sinds 1982 wordt de race geroeid op de dag na Hemelvaartsdag. Sinds dat jaar roeien er ook vrouwen mee en wordt de start ook een stuk serieuzer aangepakt. In de loop der jaren komen er meer prijzen en meer sponsors. Het is de eer om als eerste de haven van Terschelling binnen te lopen, maar de officiële winnaar wordt pas een dag later, na de berekeningen met de handicaps van alle verschillende sloepen, bekend gemaakt.

Al jaren wordt de zaterdag na de HT-race de Sagittarace gehouden, een wedstrijd op het wad voor zeilsloepen. Als in 2013 de HT-race door het slechte weer afgelast wordt, wordt er als alternatief een wedstrijd bungee-roeien georganiseerd door de uitvinders van deze sport; Stichting Roeisloep ‘Stad Kampen’. De roeiers zijn zo enthousiast dat hiermee een nieuwe traditie is geboren. De zaterdag na de HT-race meten de roeiers hun krachten tegen een stuk elastiek.