Niet loslaten

“We geven informatie- en advies aan mensen voor wie lezen en schrijven een probleem is”, zegt Emmy Rijsdijk, coördinator Sociaal Domein in de bibliotheek. Er zijn organisaties en taalklasjes die allemaal nuttig werk doen voor laaggeletterden, maar die bieden hun programma’s zelden als een gebundeld pakket aan. Dat is de kracht van Het Taalhuis, volgens Emmy: “Wij verwijzen mensen niet door naar andere instanties voor taalhulp, maar gaan met hen in gesprek om te horen, welke hulp zij nodig hebben. Vervolgens maken we een passend programma en bellen zelf met de partner in ons netwerk die de betrokkene het best kan helpen.” Het Taalhuis heeft een uitgebreid netwerk van contactpersonen bij diverse instanties. Dat vergroot de kans dat de geboden hulp een succes wordt. “We nemen ook na het programma nog contact op met de cliënten en vragen of zij tevreden zijn over de geboden hulp. We laten de mensen na een eerste gesprek niet zomaar aan hun lot over.” Voor Het Taalhuis zijn de contacten met hun partners in het veld een belangrijke succesfactor.

Vrijwilligers

Het Taalhuis kan niet zonder de inzet van vrijwilligers. “Gelukkig beschikken we over een enthousiaste groep mensen die affectie hebben met taal en graag mensen beter willen leren lezen en schrijven,” zo zegt Emmy. De vrijwilligers die zich op voorlichtingsavonden van Het Taalhuis hebben aangemeld, krijgen een training van vier dagdelen. De manier waarop laaggeletterden worden geholpen, kan immers verschillen. “Voor sommige werkt een leergroepje van 4 a 5 personen het best, maar anderen zijn meer gebaat bij een individuele benadering. Dan weer is een leesgroepje voldoende voor het gewenste resultaat.” Het Taalhuis traint zo’n 45 vrijwilligers. “Die hebben we echt nodig,” zo verzekert Emmy, “want er komen ook verzoeken uit het bedrijfsleven binnen. Zo kregen we een vraag van De Welplaat of we een groep medewerkers taalvaardiger wilden maken. Dan is het fijn als je over een flinke groep vrijwilligers kunt beschikken die dan kan helpen.”

Speerpunt

Laaggeletterden kunnen op weinig begrip rekenen. Daarom is het lastig, mensen met een taalachterstand te bereiken. Vaak schamen zij zich voor hun gebrek aan taalvaardigheid. Het is dan belangrijk om de drempel zo laag mogelijk te maken. De bibliotheek is plek waar veel mensen binnenlopen. Het is dan ook logisch dat Het Taalhuis daar is gevestigd. “Maar we wachten niet tot mensen zich spontaan melden. Speerpunt is de zoektocht naar plaatsen waar professionals kunnen signaleren dat iemand moeite heeft met lezen en schrijven. Dat kunnen naast hulpverleners ook familieleden, vrienden of werkgevers zijn. We hopen dat zij ons dan weten te vinden, voor een advies wat in zo’n geval te doen. We willen ook ons netwerk op dat terrein uitbreiden.”

Drie groepen

“Grofweg kennen we drie groepen laaggeletterden: inburgeraars, mensen met een vreemde andere moedertaal en mensen die het Nederlands als moedertaal niet goed beheersen. Dan gaat het vooral om lezen en schrijven,” aldus Emmy Rijsdijk. “We zien dat taalachterstand bij kinderen vaak voortvloeit uit een gezinssituatie, waarbij de ouders ook een beperkte taalontwikkeling hebben doorgemaakt. Maar taalproblemen komen ook voor bij kinderen met leerproblemen, met dyslexie of bij kinderen die met twee talen opgroeien. Op school is Nederlands de voertaal en thuis wordt dan een andere moedertaal gesproken. Dat draagt niet altijd bij aan een goede taalvaardigheid.

Rol van de gemeente

De gemeenten waren tot voor kort verplicht hun budget voor taallessen voor deze groepen bij bepaalde onderwijsinstanties te besteden. De komende vier jaar wordt die verplichting afgebouwd. Dat biedt kansen om gebruik te maken van alternatief aanbod in het aanvullend taalonderwijs. De verbinding met de praktijk is daarbij voor de deelnemers essentieel. “Dat maakt de link met werk, waar we ons in de toekomst op willen richten, makkelijker,“ besluit Emmy.