Het is niet mogelijk om de snelste sloep tot winnaar uit te roepen omdat de sloepen nogal verschillen in vorm en gewicht. Dat zou alleen op te lossen zijn als er eenheidseisen worden gesteld maar dan zou er niet met authentieke sloepen kunnen worden geroeid. In plaats daarvan werken we met een handicapsysteem waarmee wordt uitgerekend welk vermogen per roeier nodig is geweest om de gerealiseerde gemiddelde snelheid te bereiken.

Het vermogen (P) wordt berekend uit de gemiddelde snelheid (V) tot de derde macht, de weerstandswaarde van de sloep (Cw) en het aantal roeiers (N): P = V3 x Cw /N. De weerstand (Cw) is ook nog afhankelijk van de snelheid volgens een kromme die tijdens een sleepproef is vastgesteld. De gemiddelde snelheid is eenvoudig afstand gedeeld door roeitijd. Deze methode wordt bij alle FSN-sloeproeiwedstrijden in Nederland toegepast.
Bij een wedstrijd op stromend water moet er echter meer gebeuren. In de eerste plaats omdat de geroeide afstand moet worden berekend ten opzichte van het water om een eerlijke vermogensberekening te maken. Het ondervonden stromingsvoordeel wordt van de afstand over de bodem afgetrokken. Maar minstens zo belangrijk op getijdenwater is dat die stroming in de loop van tijd verandert en sloepen die later starten daardoor meer of minder stroming kunnen ondervinden dan sloepen die eerder starten.

De stroming varieert bij de HT ook nog eens over het traject. Daarom wordt het traject in rakken opgedeeld. In elk rak wordt de stroming vastgesteld voor elke sloep wanneer deze daar roeit. Dat gebeurt door de stroming bij het begin en eind of in het midden van elk rak te meten en ook de tussentijden bij elke rakscheiding op te nemen. Al met al een enorme hoeveelheid gegevens die moeten worden verzameld en verwerkt. Dat moet bovendien binnen 24 uur, want de prijsuitreiking op zaterdag kan niet wachten.

Grafieken

Bij de verwerking worden diverse controles uitgevoerd. Zo wordt ook het vermogen in elk rak afzonderlijk berekend en dat moet voor iedere sloep natuurlijk wel ongeveer hetzelfde zijn in elk rak. Sommige rakken zijn lastiger te roeien dus daar moet voor alle sloepen ook minder vermogen uit de berekening komen, alles in verhouding. Van de stroommetingen worden grafieken gemaakt om onverklaarbare schommelingen, ruis en missers op te sporen, en te corrigeren indien nodig. En dan is er nog de vergelijking met eerdere prestaties. Een onverwachte plaatsing kan het gevolg zijn van een meet- of berekeningsfout, maar een sloep kan natuurlijk ook ineens beter presteren dan ooit tevoren of onderweg juist pech hebben gehad.

De berekeningen gebeurden tot voor kort met een Excel-spreadsheet. Daar kon van alles mee misgaan zonder dat iemand dat merkte. Met de introductie van nieuwe software worden sinds 2016 de meeste vergissingen direct vermeden of worden automatisch gecontroleerd. Het verzamelen van de data en de basiscontroles gaan daardoor veel sneller en zekerder. Daardoor blijft veel meer tijd over om de metingen en berekeningen nog eens heel kritisch na te gaan. Er zijn ook extra hulpmiddelen ingebouwd om sneller op het spoor te komen van vergissingen en meetfouten. En er worden ook meer controlemetingen uitgevoerd (zo worden vanaf 2017 van enkele sloepen GPS-tracks opgevraagd, waarmee de lengten van de rakken worden gecontroleerd).

Straffen

En dan komen er nog de straffen bij. Om allerlei redenen kunnen sloepen terug worden gezet in de uitslag omdat ze zich niet aan de regels hebben gehouden. Dat wordt in vermogen-straffen uitgedrukt. Nieuw in dit opzicht is een forse vermogensstaf als de groene sparboei SG 3 bij de ingang (inloop) van het Schuitengat niet wordt gerond!

Er wordt dit jaar ook geëxperimenteerd met GPS-trackers. De race is dan live te volgen op schermen op de wal, al zou dat ook pas volgend jaar te volgen kunnen zijn. In principe zou daarmee, als ook de stroming live wordt gemeten en doorgegeven, de officieuze tussenstand permanent worden berekend, maar dat blijkt in de praktijk nu nog te ingewikkeld.

Bij de prijsuitreiking wordt de uitslag altijd ‘voorlopig’ genoemd. Het is in het verleden te vaak gebleken dat er fouten waren gemaakt bij de uitslagberekening. De laatste controle vindt daarom altijd pas na de prijsuitreiking plaats, als nog eens honderden extra controleurs (de roeiers) deze met hun eigen tijdwaarnemingen gaan vergelijken. Misschien dat we dan toch nog iets individueel recht moeten zetten, en die ruimte zal er altijd blijven, maar hopelijk niet meer nodig zijn. In 2017 ging het in één keer goed.