Grenzen stellen betekent regels afspreken. Voor sommige kinderen (en volwassenen) is dat synoniem aan streng zijn. Maar deze ‘strengheid’ heeft niets te maken met onvriendelijkheid, maar alles met het geven van duidelijkheid. En daar zijn kinderen en opvoeders bij gebaat. Mag je dan helemaal niet verwennen? Natuurlijk wel. Maar ouders moeten er niet in doorschieten, want dan groeien kinderen niet op tot zelfstandige volwassenen die weten om te gaan met tegenslagen.
door CJG pedagoog Veerle

Vandaag zag ik de moeder van Levi, Levi luistert niet, Levi maakt veel ruzie met zijn broertje en Levi heeft zonder aanleiding ineens hele boze buien, zo vertelt moeder. Ze snapt niet waar dit gedrag vandaan komt en zoekt naar hulp. Ik ga langs bij de vierjarige Levi en zijn moeder. Wanneer ik binnen kom, heeft zijn moeder al thee gezet en samen bespreken we haar verwachtingen. Ik leg uit dat ik als orthopedagoge werkzaam ben voor het Centrum voor Jeugd en Gezin en dat ik thuis kom bij ouders met extra vragen over de opvoeding of waar het opvoeden niet altijd ‘als vanzelf’ loopt.

“Ik heb geen toverstafjes”, zeg ik. Helaas, maar door met ouders over te praten over de lastige momenten komen we vaak weer tot nieuwe ideeën en inzichten. Samen bespreken we waar moeder tegenaan loopt in het gedrag van Levi en wat voor jongetje Levi is. Levi vindt het inmiddels zichtbaar wel wat lang duren, het gesprek tussen mij en zijn moeder. Hij haalt al het speelgoed uit de kast, waarop zijn moeder vraagt “wil je dit weer even terug leggen?” Levi lijkt haar niet te horen, loopt naar de koelkast en hij trekt deze open. “Wil je de koelkast weer dichtdoen?” Vervolgens pakt hij een beker en gooit hij deze door de kamer. “Levi niet gooien!”, zegt moeder.

Steeds vaker zie ik kinderen als Levi en hun ouders. Kinderen aan wie teveel vragen gesteld worden. Want, Levi werd bij al zijn opdrachten de keus gelaten. En Levi koos steevast voor het gedrag dat hoort bij het antwoord “nee”. Hij is nog maar vier en volop aan het ontdekken dat hij zelf een persoontje is en dan je met “nee” soms best ver komt. Er zijn veel ouders die het lastig vinden regels en grenzen te stellen aan het gedrag van hun kind. Maar om je kind te laten gedragen naar bepaalde normen en waarden, zijn grenzen nodig.

Grenzen die ook nog eens consequent worden toegepast. En dat is moeilijk. Je bent robot en je humeur is ook niet altijd hetzelfde.

Toch zijn regels en grenzen belangrijk. Kinderen ervaren er een gevoel van veiligheid door. Je weet immers wat er wel en niet mag en dat voelt prettig voor een kind. Natuurlijk zullen ze altijd proberen grenzen op te rekken om te ontwikkelen, maar een ouder die daar betrouwbaar op reageert en jou als kind een kader geeft binnen wat er wel en niet mag, dat voelt geborgen voor een kind.

Samen met de moeder van Levi bespreek ik hoe ze Levi kan leren wat er wel van hem verwacht wordt. Hoe zij Levi kan voorbereiden op wat komen gaat en wat zij op dat moment van hem verwacht. Laat Levi gedrag zien wat ze liever niet ziet, dan loopt ze naar hem toe en bespreekt ze dit met hem. Wat mag er niet, maar vooral, wat mag er wel? Stel niet teveel vragen, maar geef Levi een concrete boodschap. De moeder van Levi gaat er mee aan de slag. Over 3 weken zie ik haar weer.. “De thee staat klaar hoor”, zegt ze.